ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Μπορεί να πρόκειται για ένα παιχνίδι λέξεων, η πραγματική ιστορία πίσω από το SCRABBLE®, όμως, είναι οι αριθμοί. Εκατό εκατομμύρια παιχνίδια έχουν πωληθεί παγκοσμίως. Μόνο στη Βόρεια Αμερική πωλούνται παραπάνω από ένα εκατομμύριο παιχνίδια κάθε χρόνο. Και για τους λάτρεις του αθλήματος, εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις βρίσκονται στη διάθεση τους, για να χρησιμοποιηθούν στο βαθμολογικό τους οπλοστάσιο.

Η ιστορία του SCRABBLE® και η μετάλλαξη του από μία μανία της εποχής σε κομμάτι πολιτισμού, έχουν τις ρίζες τους στην Αμερική. Ο Alfred Mosher Butts, ένας άνεργος αρχιτέκτονας από το Poughkeepsie της Νέας Υόρκης, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Αναλύοντας τα παιχνίδια που ήδη κυκλοφορούσαν, διαπίστωσε ότι χωρίζονταν σε τρεις κατηγορίες: παιχνίδια αριθμών, όπως τα ζάρια και το μπίνγκο, παιχνίδια στρατηγικής, όπως το σκάκι και η ντάμα και παιχνίδια λέξεων, όπως οι αναγραμματισμοί. Προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα παιχνίδι στο οποίο οι παίκτες θα χρησιμοποιούσαν και τύχη και ικανότητα, εφηύρε αρχικά ένα συνδυασμό αναγραμματισμών και στραυρολέξου. Το παιχνίδι αυτό πρώτα ονομάστηκε LEXICO και στη συνέχεια CRISS CROSS WORDS. Για να καθορίσει την κατανομή των διαθέσιμων γραμμάτων, ο Butts χρησιμοποίησε την πρώτη σελίδα της New York Times και έκανε χρονοβόρους υπολογισμούς γύρω από τη συχνότητα εμφάνισης των γραμμάτων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Butts έχουν παραμείνει σε ισχύ για σχεδόν τρεις γενιές και δισεκατομμύρια παρτίδες Σκραμπλ.

Επί σειρά ετών, μεγάλοι κατασκευαστές παιχνιδιών απέρριπταν ομόφωνα την εφεύρεση του Butts για μαζική παραγωγή. Τότε ήταν που ο Butts γνώρισε τον James Brunot, έναν επιχειρηματία που ερωτεύτηκε την ιδέα του. Μαζί έκαναν κάποιες βελτιώσεις πάνω στους κανόνες και στο σχεδιασμό και, το σημαντικότερο, άλλαξαν το όνομα σε SCRABBLE®, λέξη που σημαίνει «ψηλαφώ με μανία». Το 1948 ήταν η χρονιά που καθιερώθηκε το εμπορικό όνομα SCRABBLE® Brand Crossword Game. Η Brunots ενοικίασε ένα εγκαταλελειμμένο σχολείο στο Dodgington του Connecticut, όπου μαζί με φίλους έφτιαχναν 12 παιχνίδια την ώρα, κολλώντας γράμματα πάνω σε ξύλινα πλακίδια, ένα-ένα. Αργότερα, το ταμπλό και τα πλακίδια παράγονταν αλλού και στο εργοστάσιο πήγαιναν μόνο προς συναρμολόγηση και διανομή.

Τα τέσσερα πρώτα χρόνια αποδείχθηκαν πολύ δύσκολα. Το 1949 η Brunots έφτιαξε 2.400 σετ και έχασε 450$. Όπως συμβαίνει συνήθως στον επιχειρηματικό κόσμο, το SCRABBLE κέρδισε αργά, αλλά σταθερά τη δημοτικότητά του, ανάμεσα στους ιδιαίτερα επιλεκτικούς καταναλωτές. Στις αρχές του 1950, λέγεται πως κατά τη διάρκεια των διακοπών του, ο διευθύνων σύμβουλος της MACY, ανακάλυψε το παιχνίδι και παρήγγειλε μερικά τεμάχια για το κατάστημά του. Μέσα σε ένα χρόνο, «έπρεπε όλοι να έχουν ένα», σε τέτοιο βαθμό που τα παιχνίδια SCRABBLE βρίσκονταν πλέον σε καταστήματα σε όλη τη χώρα.

Το 1952, η Brunots συνειδητοποίησε ότι δε μπορούσε πλέον να παράγει αρκετά παιχνίδια ώστε να ανταποκρίνεται στη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση. Για το λόγο αυτό, παραχώρησε στην εταιρεία Selchow & Righter τα δικαιώματα παραγωγής και διανομής του προϊόντος στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά.

Δίχως άλλο, η Selchow & Righter έπρεπε κι εκείνη να ενισχύσει τη γραμμή παραγωγής της προκειμένου να ανταποκριθεί στο μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού για το SCRABBLE. Άρχισαν να δημοσιεύονται σχετικά άρθρα στις εθνικές εφημερίδες, στα περιοδικά και στην τηλεόραση σε τέτοιο βαθμό που όλοι ήθελαν να έχουν ένα παιχνίδι το συντομότερο δυνατόν. Το 1972 η Selchow & Righter αγόρασε το εμπορικό σήμερα από τη Brunots, αποκτώντας έτσι τα αποκλειστικά δικαιώματα για όλα τα προϊόντα SCRABBLE® και τις υπηρεσίες ψυχαγωγίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.

Το 1986, η Selchow & Righter πωλήθηκε στην Coleco Industries, η οποία είχε γίνει διάσημη από την παραγωγή κούκλων. Τρία χρόνια αργότερα η Coleco κήρυξε πτώχευση, και το μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού της, και κυρίως τα παιχνίδια SCRABBLE και ParchesiTM, αγοράστηκαν από την Hasbro Inc, ιδιοκτήτρια της Milton Bradley Company, της κυρίαρχης εταιρείας παραγωγής παιχνιδιών.

Σήμερα, το παιχνίδι συναντάται σε ένα από κάθε τρία αμερικάνικα σπίτια, σε διάφορες εκδόσεις, όπως Junior, Original, Deluxe, DeluxeTravel, Spanish, French κλπ.

Το Αγωνιστικό Σκραμπλ είναι επίσης δημοφιλές με τον ίδιο τρόπο που είναι το σκάκι και το μπριτζ. Κάθε χρόνο διεξάγεται ένα Εθνικό Πρωτάθλημα Σκραμπλ σε μία από τις μεγάλες πόλεις της Αμερικής και χρόνο παρά χρόνο φιλοξενείται το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, το οποίο διοργανώνεται από κοινού μεταξύ της Hasbro και της Mattel. Επιπλέον, η Εθνική Ένωση Σκραμπλ επιβλέπει πάνω από 180 τουρνουά και πάνω από 200 λέσχες Σκραμπλ σε ΗΠΑ και Καναδά.

Η επόμενη γενιά των παικτών του SCRABBLE αυξάνεται σταθερά με πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά να παίζουν το παιχνίδι σε περισσότερα από 18.000 σχολεία σε εθνικό επίπεδο μέσω του «Προγράμματος Σκραμπλ για Σχολεία». Εκατοντάδες φοιτητές ανταγωνίζονται επί του παρόντος σε κρατικά και περιφερειακά πρωταθλήματα σε όλη τη χώρα. Το πρώτο Εθνικό Πρωτάθλημα Σχολικού Σκραμπλ πραγματοποιήθηκε στη Βοστόνη στις 26 Απριλίου, 2003. Μαθητικές τάξεις μπορούν επίσης να εγγραφούν στην έκδοση School SCRABBLE News, η οποία περιλαμβάνει τεχνικές και ένα πλάνο διδασκαλίας, σχεδιασμένο για να μπορεί να ανταποκριθεί στους εκπαιδευτικούς στόχους.

Ο Alfred Mosher Butts απόλαυσε το παιχνίδι SCRABBLE με την οικογένεια και τους φίλους του μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε τον Απρίλιο του 1993 στην ηλικία των 93.

(Τα στοιχεία προέρχονται από την ιστοσελίδα http://www.scrabble-assoc.com/info/index.html)